نعمتان مجهولتان الصّحة و الامان
حتما در برخوردها و بحث‌ها بخصوص در این چند روز با افرادی سر و کار داشته‌اید که نظراتی شبیه این داشته‌اند:
یا
یا
یا
و...
اما اصلا تعریف امنیت چیه؟
تعریف فرهنگ لغات از امنیت عبارت است از: در معرض خطر نبودن یا از خطر محافظت شدن. امنیت همچنین عبارت است از: رهایى از تردید، آزادى از اضطراب و بیمناکى و داشتن اعتماد و اطمینان موجه و مستند.
نکته اول
مثل بسیاری از مسائل و شاخص‌های اجتماعی، امنیت هم شاخصی صفر و یک نیست. طیفی است از سیاه به سایه‌های خاکستری به سفید.
نکته دوم
احساس امنیت به اندازه خود آن مهم است! تعجب نکنید، واقعیت دارد، امنیت در برداشت ما و در ادراک ما و در احساس ما هم هست نه فقط آنچه واقعا بیرون در جریان هست. شما می‌توانید بعنوان توریست در شهری ناشناس در نیمه شب با خیال راحت قدم بزنید و احساس امنیت کنید در حالی که اگر شهروند آن شهر بودید و شهر را می‌شناختید هرگز بعد از ساعت ۹ شب بدون بادیگارد در آن شهر قدم نمی‌زدید!
حالا آیا ما امنیت داریم؟
فهرست اکونومیست
من در تهران در ام‌القرای اسلام احساس امنیت ندارم (نه اینکه اصلا نداشته باشم، کم دارم). همچنین در بسیاری از شهرهای دیگر کشور. دلیل موجه هم دارم. من نمی‌توانم ماشینم را پارک کنم و مطمئن باشم پس از برگشتنم ماشینم صحیح و سالم است، نمی‌توانم منزلم را ترک کنم و خیالم راحت باشد که پس از برگشتنم دزد به خانه نیامده، نمی‌توانم ساعت ۱ نیمه‌شب با خیال راحت از میدان راه‌آهن تهران پیاده بروم به هر جا بدون آنکه از زورگیری و خفت‌گیری نترسم، نمی‌توانم به مسئولیت‌پذیری پلیس و کلانتری اعتماد کنم و...
اما چرا بزنیم تو سر خودمان بر سر این موضوع، بنظرم بهتره نگاهی به شاخص‌های جهانی امنیت و رتبه کشور و شهرهای خودمون در جهان بیاندازیم تا به صورت مسالمت‌آمیز و دموکراتیک موضوع را بین خودمون حل و فصل کنیم.
شاخص‌های امنیت چیه؟
نشریه اکونومیست هر سال (فکر کنم) فهرست امن‌ترین شهرهای دنیا رو منتشر می‌کنه. شاخص‌های این نشریه برای شناسایی شهرهای امن اینها هستن:
شاخص‌های شهر امن - اکونومیست
معنی این شاخص‌ها
امنیت دیجیتال
شامل ریسک تحدیدهای ویروس‌های کامپیوتری محلی، درصد رایانه‌های آلوده، درصد دسترسی به اینترنت
خب، بنظرتان چطور به کسی که امنیت را در نبودن داعش در خانه من و شما می‌بینه بفهمانیم کم بودن ویروس و کامپیوتر ویروسی هم یکی از شاخص‌های امنیت است؟!
امنیت سلامت
شامل سیاست‌های زیست‌محیلی، دسترسی به خدمات بهداشتی، تعداد تخت بیمارستان به ازای هر ۱۰۰۰ نفر، تعداد پزشک به ازای هر ۱۰۰۰ نفر، کیفیت خدمات بهداشتی و پزشکی، دسترسی به غذای سالم (مثلا لبنیات پالم‌دار نخوری، خوراک دام بعنوان خوراک انسان فروخته نشه، و...)
امنیت زیرساخت‌ها
امنیت در حمل و نقل یعنی در زمان حمل و نقل آسیب نبینی، تصادف نکنی، ترافیک روون باشه، اعصابت خورد نشه، تو اتوبوس یا مترو دهنت زیر بغل نفر کناری نباشه! عابر پیاده بودن ریسک نداشته باشه، پیاده رو موجود باشه، جون آدم اهمیت داشته باشه، مدیریت حوادث (مثلا مدیریت حادثه پلاسکو، زلزله غرب کشور، سیل سیستان و...) کارآمد باشه.
امنیت فردی
شامل شیوع جرم‌های خرد (مثل کیف قاپی، دله دزدی و...)، شیوع جرم خشونت‌آمیز، جرم سازمان یافته، سطح فساد، میزان مصرف مواد مخدر، تعداد حملات تروریستی، شدت حملات تروریستی، ایمنی جنسیت (قتل زن)، درک ایمنی، تهدید به تروریسم، تهدید درگیری نظامی، تهدید ناآرامی‌های مدنی.
بله، حملات تروریستی یکی از زیر شاخه‌های امنیت فردی است. و نکته جالب اینه که تهدید به تروریسم و تهدید به درگیری نظامی‌هم دو تا از زیر شاخه‌های دیگه اون هستن. یعنی برادر، شما که چپ و راست اسم داعش رو میاری و مردم رو می‌ترسونی که اگه فلانی نبود الان داعش بود، در واقع داری رتبه امنیت کشور رو تنزل میدی! به این میگن تف سر بالا که برمیگرده راست میخوره تو صورت!
بگذریم، ما الان کجای کاریم؟
چرا من بگم، خودتون به فهرست امن‌ترین شهرهای جهان از اکونومیست نگاه کنید:
فهرست امن ترین شهرهای جهان در سال ۲۰۱۹ - اکونومیست
عه! پس ام‌القرا کو؟ کجای فهرسته؟ خب، خود گزارش میگه که برای محدود کردن تعداد شهرها به ۶۰ عدد، ۴ تا شهر نسبت به فهرست سال ۲۰۱۷ حذف شدن که یکیشون شوربختانه تهران خودمونه!
رتبه تهران در شهرهای امن جهان
در فهرست ۶۰ شهر امن جهان، فقط اسامی‌شهرهای معروف جهان یا شهرهای بزرگ کشورهای پیشرفته اروپایی رو نمی‌بینیم. برای مثال این شهرها رو هم می‌بینیم: ابوظبی، دوبی، استانبول، کویت، باکو، جاکارتا، (قابل توجه دوستانی که میگن ما امن‌ترین کشور منطقه یا خاورمیانه‌ایم).
رتبه جهانی ایران از نظر امنیت
کشورهای امن
ایران در فهرست امن‌ترین کشورهای جهان در سال ۲۰۱۹ رتبه ۹۵ رو بین ۱۶۰ کشور کسب کرده. و کیا از ما بالاترن؟ حتما میگید سوئیس، سوئد، نیوزیلند، ژاپن و سایر کشورهای پیشرفته. خب بله، اینها که حتما از ما بهترن اما این یکی‌ها هم بهترن:
امن ترین کشورهای جهان در سال
قطر (۲۱)، امارات (۳۲)، کویت (۵۵)، گرجستان (۵۸)، زامبیا! (۸۱)، بنگلادش! (۸۸) و... و ایران (۹۵).
خب حالا شاید خوب باشه امنیت رو فقط در نبودن داعش در داخل خانه نبینیم، شاید خوب باشه کمی‌سطح توقعمون رو ببریم بالا، شاید خوب باشه انتظاراتمان را از حکومت و نیروهای نظامی‌افزایش بدیم و ازشان پاسخگویی طلب کنیم، تا شاید روزی رو بینیم که یک نیروی نظامی‌که خیلی پول و بودجه میگیره برای حفاظت از مردم و کشور (البته اسمش چیز دیگه‌ای میگه!) بخاطر انجام وظیفه یا بخاطر راستگویی بعد از سه روز از مردم توقع کف زدن و تشویق نداشته باشه.
منابع: اکونومیست و safe around
علی حسین‌زاده
باز نشر این مطالب با ذکر منبع آزاد است.